Forex Yorumları

Dolar faizlerinin düşmeye devam etmesi ve hisse senedi piyasalarınınsa adeta çökmesiyle birlikte Dolar’ın değer kaybı kaçınılmaz oldu. Bu gelişmelerin Dolar’ın değer kaybına neden olması piyasa dengelerinin FED’in Eylül ayında beklenen faiz artışını şu an için imkânsız kılıyor olmasından kaynaklanıyor. Bu da Dolar üzerindeki baskıların artmasına neden oluyor. Eğer bundan sonra hisse senetleri yükselmeye devam eder ve toparlanma emareleri gösterirse, o zaman Dolar’ın yeniden güçlenmesi mümkün olabilir. Ancak eğer hisselerdeki toparlanma çok yavaş ve isteksiz olursa ve hisseler düştüğü seviyeleri kabul ederse, o zaman Dolar’ın değer kazanması kolay olmaz. Yani paritedeki düşüşler sınırlı kalabilir. Çin’de yaşanan gelişmeler Yuan’ın değersizleşmesi ve hisse senetlerinin düşmesiyle kendisini gösterdiği için bu gelişmelerin yaşandığını düşünürsek, o tarafta oluşabilecek bir geri dönüş de paritenin düşmesini sağlar. Ancak buna işaret eden bir emarenin olmaması paritedeki olası düşüşlerin oldukça sınırlı olabileceğine işaret ediyor.

Dünkü seansta yaşanan onca dalgalanmaya karşın Sterlin/Dolar paritesi göreceli olarak nispeten sınırlı sayılabilecek bir dalgalanma aralığında kaldı. Yükselmeye devam eden Euro/Sterlin paritesi yükselirken Dolar’da yaşanan düşüş, Sterlin/Dolar paritesinin yükselişini sınırlı kılan en belirgin faktör olarak görülebilir. Bugün İngiltere’den büyüme verileri açıklanacak. Bu veriler yön belirleyiciliği açısından çok önemli olsa da paralel piyasalarda yaşanan gelişmelerin etkisi daha fazla olmaya devam edebilir. Bu noktada Dolar’ın bir ara kısa süreliğine yükselme ihtimalinin varlığını düşünecek olursak paritede seans içinde bir miktar gerileme görülebilir ancak aynı sırada Euro/Sterlin paritesinde yaşanabilecek kısa süreli bir gerileme Sterlin/Dolar paritesinin sınırlı gerilemesine neden olabilir. Özelikle de İngiltere’den açıklanacak büyüme verilerinin Sterlin olumlu gelebilecek olması seans içindeki düşüşlerin az olmasına neden olabileceğinden düşüşleri alım fırsatı olarak değerlendirmeli.

Dolar faizleri ve hisse senetleri düşmeye devam ettikçe Dolar/Yen paritesi de düşüş modundan çıkamıyor. Oysa küresel ölçekte yaşanan gelişmelere bakıldığında, özellikle Asya ekonomilerinde yaşanan düşüşler, sonrasında verilerinde durgunluğun artmasına neden olabilir ve bu da Japonya Merkez Bankasının parasal genişlemeyi artırmasına bile neden olabilir. Hem emtiaların düştüğü, hem de Çin’in yavaşlamasının belirgin hale gelmesi Japon ekonomisi üzerinde kaçınılmaz olumsuz etkiler yaratacağından Dolar/Yen paritesinin düşüşleri bundan sonra daha da sınırlanabilir. Bu durumda dünkü dip seviyeleri ulaşılmaksızın bugünkü seansta yaşanabilecek düşüşler alım fırsatı olabilir.

Küresel ölçekte faizlerde görülen düşüşler, VIX endeksindeki hızlı yükseliş ve bütün bunların paralelinde hisse sentlerinin gerilemesi, güvenli liman ihtiyacının artmasına neden oldu. Dolar’ın bile düşmeye devam ettiği bir ortamda bunlar olurken, paranın gidebileceği tek adres altın oldu. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu var ki, o da, gelişmekte olan piyasaların risk durumuyla gelişmiş ekonomilerin risk görüntüsünün birbirine yaklaştığı bir ortamda paranın altına gitmesi şu iki yargıya varmamıza neden olabilir. Birincisi FED’in faiz artırım sürecini geciktirecek olması, ikincisiyse FED’in faiz artırımlarını geciktirecek olması nedeniyle hisse yatırımlarının bir miktar para birimleri çok fazla değer kaybetmiş, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere kayabilecek olması. Dolaysıyla bugünlerde MSCI gelişmekte olan ülkeler endeksi yükselirse, altın da yükselme eğiliminde olabilir. Hatta bu durum seans içinde bile izlenebilecek bir veri olarak karşımıza çıkabilir. Seans içinde örneğin MSCI endeksi yükselirken altın onun gerisinde kalırsa, çok kısa süreli alım satımlar için bile uygun sinyaller oluşabileceğini söyleyebilirim. Eğer MSCI endeksini izleme fırsatınız yoksa BIST endeksi de size bir fikir verebilir.

Hisse senetleri belini doğrultmadan, ya da Çin ekonomisiyle ilgili algı değişmeden petrol fiyatlarını yükselişi teknik gelişmelere veya Çin borsasında yaşanan düşüşlerin durulmasıyla görülebilir. Bu arada petrol fiyatlarındaki düşüş devam ederken stok maliyetlerinin yükseliyor olması yakın bir gelecekte, petrolün hızlı bir şekilde düşmesinin ardından stoklama maliyetlerini karşılamaya hazır olan yeni yatırımcı kitlesi tarafından alınabilir. Bu da yüksek kaldıraçla petrolü alıp tutmanın riskli olabileceğine işaret eden bir unsurdur. Petrolün düşen Dolar’a hiç tepki vermemiş olması belki olası bir hızlı düşüşü yavaşlatır ama hisselerin düşmüş olmasıyla birlikte önce Dolar yeniden toparlanırsa ki bu sadece altının düşmesiyle mümkün olur, o zaman petrolde belirgin bir düşüşle karşı karşıya kalınabilir. Yani kısacası şu aşamada petrolün hızlı düşüp sonrasında aynı hızla yükselme ihtimali daha yüksek ve bu durumda da aşağılarda alım emirleri çalıştırmanın faydalı olduğunu düşünüyorum. Petrol bulunduğu 38 Dolarlı seviyelerde alım yapmak için çok uygun gözükmüyor. Ancak paçal maliyeti oluşturmak için parçalı alım için uygun olarak görülebilir.

Çin’de yapılan devalüasyonun yankıları Çin hükümetinin önceden söylediğinin aksine artarak devam ediyor. Bu gidişat da Dolar’ın uluslararası piyasalarda düşüşüne devam etmesine neden oluyor. Diğer yandan emtia fiyatları faizlerle birlikte düşmeye devam ettiği için bu durum Dolar’daki düşüşün tetiklenmesine neden oluyor. Bu ortamda paritenin 1,1450’i kırmasının ardından teknik hedefi 1,18 olarak önümüzde. Ancak bu seviyenin ulaşılması zaman alabilir. Bunun nedeni emtia fiyatlarının belirgin şekilde gerilemiş olup, aynı zamanda VIX endeksinin yükselmiş olmasından kaynaklanıyor. Böyle bir ortamda paranın adresi Altın ve Dolar olabileceğinden Euro/Dolar’ın 1,18 teknik hedefine ulaşması biraz zaman alacak. Bugün kısa vadede düşüşler gerçekleşirse, alım denemeleri yapılabilir ancak aynı anda emtiaları da takip etmekte fayda var. Eğer emtialar özellikle de petrol, yükselme eğilimine girerse, paritenin seans içinde yükseliş atakları yapma ihtimali belirir.

Euro/Sterlin paritesindeki yükselişin devam etmesi FED’in faizleri Aralık ayında artırmaya başlayabileceği beklentisini güçlendirince, İngiltere Merkez Bankası da aynı oranda faiz artırım sürecini geciktirebilir. Bu gelişme Sterlinin Euro karşısında düşmesine neden olurken aynı süreçte hisselerde yaşanan gerilemeler Sterlin/Dolar paritesinin düşüşüne neden oluyor. Bütün bu gelişmeler yaşanırken Çin’deki gelişmeler dikkate alındığında Dolar’ın düşme eğilimine girme ihtimali var. Eğer bugünlerde emtialarda yukarı yönlü bir tepki alımı gelirse, o zaman Sterlin/Dolar yükselişini daha belirgin yapar. Ancak Dolar’ın zaten baskı altında kalmaya devam edebilecek olması da paritenin yükselişini tetikleyebilir. Sonuç olarak Sterlin’in yukarı yönlü potansiyeli, aşağı yönlü potansiyelinden daha yüksek görünüyor.

Dolar faizleri güdümünde aylardır hareket eden Dolar/Yen paritesi düşen Dolar faizleri nedeniyle geriledi. Japonya’daki gelişmelerin dünya konjonktüründen farklı olmayışı bu gerileme sürecinin yavaşlamasına neden olabilir. Çin’de yaşanan düşüşler sonrasında küresel ekonomik yavaşlama beklentisi Japonya’da deflasyonist baskıları beraberinde getirebilir. Bu durumda eğer Japonya Merkez Bankası parasal genişleme miktarını artırmaya karar verirse, ki bu oldukça mümkün, o zaman Dolar/yen paritesinin yükselmeye başlama ihtimali artar. Kısa vadede paritenin düşüşleri devam edebilir ancak bu süreç çok uzun sürmeyeceğinden düşüşleri takiben alım denemeleri yapmanın faydalı olabileceğini düşünüyorum.

Dünya ekonomisi yavaşlıyor ve aynı süreçte VIX endeksi yükseliyor. Bu ilişkiyi 2008 ekonomik krizi sonrasında yaşamıştık. Aynı durum bugün için de geçerli. Diğer yandan faiz politikalarına baktığımızda şu aşamada dünyanın hiçbir bölgesinde parasal sıkılaştırma yapılmıyor. FED’n parasal sıkılaştırmaya başlama beklentisi hala Eylül ayı olarak düşünülse de gelişmeler FED’in faiz artırımı için Aralık ayına erteleyebileceğinin sinyalini veriyor. Bu durumda hisse senetleri düşüşünü durdursa da VIX endeksindeki yükseliş yerini biraz düşüşe bırakırsa altın işte ancak o zaman düşebilir. Bu arada FED’in parasal sıkılaştırmaya başlaması Aralık ayına ertelenirse, o zaman hisseler yanında aynı zamanda emtialar da yükselmek isteyecektir. O zaman altının düşüşü çok uzun sürmeyebileceğinden düşüşleri alım fırsatı olarak değerlendirmek faydalı olabilir.

Petrol stokları yükselmeye devam ederken, Çin ekonomisinde yaşanan yavaşlama ve bunu takiben küresel ölçekte ekonomik faaliyetlerde görülebilecek gerilemeler petrole olan talebin de azalmaya devam edeceğine işaret ediyor. Petrol fiyatlarında yaşanan hızlı gerileme birçok kesimi rahatsız eden bir durum haline geldi. Öyle ki, petrol fiyatlarındaki düşüşler parasal monetizasyon sürecini de yavaşlatacağından deflasyonist baskıların artmasına neden olabilir seviyelere ulaşmış gözüküyor. Öte yandan petroldeki düşüşün jeopolitik amaçları da var. Rusya ekonomisi büyük ölçüde petrole ve doğal gaza dayalıyken, enerji kompleksinde görülen gerilemeler Rusya’nın cezalandırılması olarak görülüyor. İran’ın ABD’yle yakınlaşmış olması da Rusya’nın elini kolunu bağlarken petrol fiyatlarının kontrolü tamamen ABD’nin eline geçmiş görünüyor. Bu gelişmeleri dikkate aldığımızda “Dolar düştüğü zaman petrol düşer” beklentisinde olmamak gerekiyor. Bu noktada bakılması gereken tek şey volatilite verileri. Petroldeki volatilite seviyeleri düşen fiyatlarla hiç uyuşmuyor. İşte sadece bu etken petrolün beklenmedik yükselişler yapma ihtimalini ortaya koyuyor ancak diğer tüm gelişmeler sistematik olarak petrolün düşüşünden yana. Bu noktada eğer petrol alacaksanız, bunu bir alım opsiyon alımı niteliğinde yapmak gerekir. Yani çok para bağlamadan alım yapmak en iyi strateji olduğunu düşünüyorum.

Her ne kadar ABD ekonomiyle ilgili açıklanan makroekonomik veriler olumlu olsa da, Çin ekonomisinde görülen yavaşlamayla birlikte gelişmekte olan ekonomilerin hızlı bir şekilde yavaşlıyor olması bugün ekonomik görünümü iyi olan ABD’nin de önünde bir risk oluşturuyor. Zaten FED bu gelişmelere bağlı olarak faiz artırmaktan kaçınıyorken aynı şey dün açıklanan öncü göstergelerde de kendisini gösterdi. Özellikle faizlerin düşmesiyle birlikte gerileyen endeksin geleceğe dair risklerin varlığını hatırlatmış olması Dolar’ın küresel ölçekte düşmesine neden oldu ve bu durum dalgalanmalar eşliğinde bir süre daha devam edebilir. Avrupa tarafından çok belirleyici bir gelişme henüz olmuş değil ancak haftanın son gününe girerken tüketici güven anketi açıklanacak. Bu verinin çok bir etkisi olmayabilir ve zaten daha çok ABD verilerine göre hareket eden paritenin ABD’den açıklanacak imalat sektörü satın alma müdürleri endeksiyle yön bulabilir. Endeksin düşük gelmesi durumunda paritenin düşüşleri alım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Dün İngiltere’den açıklanan perakende satışlar verisinin ne Sterlin olumlu ne de olumsuz olduğunu söylemek zor. Benzin hariç satışlara bakıldığında veriler beklentilerin biraz altında olsa da yükselişin beklentilerin altında kalmış olmasından daha olumsuz değil. Bu nedenle bu tür veriler Sterlin üzerinde çok belirleyici bir baskı yaratmayabilir. Ne var ki Euro/Sterlin paritesinde yaşanan yükseliş dolaylı olarak Sterlin/Dolar paritesinde satış baskılarının artmasına neden olduğundan Sterlin/Dolar’ın hareketi oldukça sınırlı kalıyor. Bu noktada zaten bir süredir yükselme eğiliminde olan Euro/Sterlin paritesi eğer bir teknik düzeltme hareketine girecek olursa ki bu mümkün, o zaman, düşen emtialarla birlikte bir süreliğine yükselmek isteyecek Dolar nedeniyle Sterlin/Dolar paritesinde kısa süreli hızlı bir gerileme seans içinde yaşanabilir. Bu nedenle yükselişlerde yakalandığı yerde satış denmeleri yapmanın faydalı olabileceğini düşünüyorum.

Dolar faizlerinde yaşanan gerilemeye ek olarak hisse senetlerinde de yaşanan gerileme ABD ekonomisinin risk altında olduğunu gösterdi. Bu durum Dolar/Yen paritesi üzerinde direkt bir etkiye sahip olduğundan paritenin dünkü gerilemesi kaçınılmaz oldu. Japonya’dan açıklanan verilerin de yavaşlayan ekonomiye işaret etmeye devam ettiğini dün açıklanan nakit akışı verilerinde de gördük. Hem hisselere, hem de bonolara hızlanan nakit akışı olması Japonya’da uzun bir süre faizlerin yükselemeyeceğine dair özgüvenin arttığına işaret ediyor. Bu da Yen olumsuz bir durum olarak karşımızda. Ne var ki asıl ağırlık Dolar tarafında olduğundan paritedeki düşüş bu şekilde açıklanabilir. Bundan sonra ne olacağıyla ilgili gelişmeler yine Dolar faizlerine ve ardından hisselere bağlı. Eğer bugün hisselerde bir teknik toparlanma olur ve Dolar faizleri düşüşünü durdurursa, o zaman paritedeki düşüşler kısa süreli alım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

Dolar faizlerindeki gerileme ve VIX endeksindeki yükseliş altın fiyatlarının neden yükselişine devam ettiğini açıklayan iki önemli unsur. Asıl önemli olansa, hisselerdeki düşüşün nedeni. Hisse senedi piyasalarındaki gerilemeler Dolar faizlerinin yükselişinden değil, düşüşünden kaynaklanırken, bunun ardındaki nedeninse küresel ekonomideki yavaşlama riski olması piyasada güvenli liman arayışına işaret ediyor. Bu durumun devam etmesi elbette mümkün çünkü bugünlerde küresel ölçekte yaşanan belirgin bir yavaşlama söz konusu. Hatta emtialardaki düşüşün bile kriz yaratabilecek şekilde olması bile altının daha da yükselebileceğini açıklayabilir. Hatta emtialardaki düşüşün teknik gelişmelere bağlı olarak yapabileceği yükselişler, havanın değişmemesine neden olursa, emtiaların olası yükselişi altındaki yükselişi daha da belirginleştirebilir. Bu nedenle altına bakarken emtialardaki hareketleri ve nedenlerini ve aynı zamanda faizlerin yükselişiyle hisselerin yükselişini bir arada değerlendirmek zorunludur. Altını yükselmeye devam etmesinin formülü, hisselerdeki düşüş ve buna ek olarak faizlerdeki gerileme olur. Emtia tarafındaysa, çok belirgin gerilemeler olmadığı sürece emtiaların yapacağı herhangi bir hareket altının yükselişini sağlar.

Çin ekonomisiyle ilgili gelişmeleri açıklandıkça petrole olan talebin azalmaya devam ettiğini görüyoruz. Aynı şekilde petrol stoklarında görülen yükselişin hafta boyunca etkisinin değişmemiş olması da petrolün düşmeye devam etmesini açıklar nitelikte. İlginç olan şu ki dünkü seansta hisseler düşmeye devam ederken petrolün yerinde saymış olması. Bunun nedeni hisselerin çok gecikmiş düşüşü ve petrolünse çok erken yapmış olduğu hızlı düşüşten kaynaklanıyor. Bunun nihai açıklamasıysa Dolar’ın düşüşüyle kendisini gösteriyor. Bütün bu faktörlerin hepsi bir araya geldiğinde petrolün yuları yönlü hareketi kolay olmayacağı açık. Ancak jeopolitik bir gelişmeye bağlı olarak bir yükseliş olabilir. Eğer buna dair beklentisi olan yatırımcı grubu olursa, petroldeki yükselişe karşı alım opsiyonu niteliğinde satın almalar petrolde bir miktar yükseliş yaratabilir. Bunun dışında hareket ya yatay ya da aşağı kalmaya devam eder.