QNB Finansinvest Finans Odak

BIST 100 Endeksi kısa vadeli yükselen trenddeki hareketine devam ediyor. Endeks geçtiğimiz haftanın sonuna doğru 5500 seviyesinin altını test ederek kısa vadeli boşluğunu kapatma çabası gösterdi.  Buna paralel; gün içerisinde hafiften geri çekilse de realizasyonların karşılandığını ve aşağı yönlü hareketlerin düzeltme niteliğinde kaldığını belirtelim. Endeks haftalık bazda %13,4, bankacılık endeksi ise %13,7 oranında yükseldi. Böylece endeks seçimin ikinci turu öncesi son işlem gününden bu yana %27 oranında değer kazanımı ile dikkat çekiyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yapılacak ara zam oranını görüşmek üzere yarın toplanacak. TL’deki zayıflama eğilimi ile yabancı ilgisinin artacağına yönelik beklentiler ve asgari ücret zammına yönelik gelişmeler endeksi desteklemeye devam edebilir. Endekste 5458 desteğinin üzerinde kalınması ile görünümün olumlu olduğunu söyleyebiliriz. Bu seviyenin artık destek konumunda gelmesi ile birlikte endeks 5705 olan tarihi zirve seviyesine doğru yükselişine devam edebilir. Ancak kısa vadede daha dengeli bir seyir izlemesi önemli direnç seviyelerini aşmaya devam etmesi için daha sağlıklı olabilir. Bu dönemde TL'nin değer kaybına bağlı olarak operasyonel performans açısından iyileşme göstermesi muhtemel hisseler öne çıkabilir. Buna paralel TL'deki zayıflama ile birlikte döviz cinsinden gelirleri ve pozitif pozisyonları yüksek olan hisseler yukarı yönlü seyrine devam edebilir ve/veya görece olumlu performans sergileyebilir. Bankacılık endeksinde 5102 direncinin aşılması ile üçgen sıkışma formasyonu yukarı tamamlanıyor olacak; olası bu durumda yükselişin bir tur daha ileri taşındığını görebiliriz. ABD borsaları kısa vadeli sıkışmasını yukarı tamamlama eğilimi gösterirken, Avrupa borsalarında bant hareket korunuyor. Haftanın ajandasına baktığımızda; majör merkez bankalarının toplantı kararı ve açıklanacak olan önemli veriler ile etki bakımdan yoğun olduğunu söyleyebiliriz. Son dönemde ABD’de ekonomiye gösterge niteliğindeki veriler karışık açıklanıyor. Genel olarak iş gücü piyasasında güçlü seyir devam ederken, imalat ve hizmet sektöründe son aylarda zayıflama söz konusu. Fed üyeleri de faiz artırımları konusunda karışık açıklamalar yaparken, kendi içlerinde ayrışma gösteriyor. Fed’in kararı öncesinde yarın ABD’de açıklanacak olan Mayıs ayı enflasyon rakamları takip edilecek. Çarşamba akşamı ise Fed’in faiz kararı ve Başkan Powell’ın para politikasının devamına yönelik vereceği mesajlar piyasaların radarında olacak. Fed’in politika faiz oranı aralığını %5,00-%5,25 bandında sabit tutmasına %71, 25 baz puanlık artırıma gitmesine ise %29 oranında ihtimal veriliyor. ECB ise enflasyonda zirvenin görüldüğüne dair henüz net bir kanıt olmadığını, enflasyonist baskıların güçlü kalmaya devam ettiğini belirtirken, faizleri daha da artıracaklarının mesajını veriyor. Dolayısıyla ECB’nin bu hafta beklentilere paralel 25 baz puanlık faiz artırımı gerçekleştirdiğini görebiliriz.

EUR/USD 1,07 desteğinin üzerindeki seyrine devam ederken, 1,08 direncine doğru güç kaybına uğruyor. Ancak 1,07 desteğinin üzerinde görünümün güçlenme eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz. ECB Başkan Lagarde’ın son dönemde yaptığı açıklamalarda; enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesajı genel olarak pariteyi destekleyebilir. ECB’nin bu hafta faiz artırım döngüsüne devam etmesi paritede yukarı yönlü ataklara neden olabilir. 1,08 ilk planda direnç konumunda iken, bu seviyenin üzerinde 1,0850 sonraki hedef seviye olarak takip edilebilir. 1,07’nin altına geri çekilme halinde ise 1,0630 ana destek olarak öne çıkıyor.

Altın ons fiyatları kısa vadeli bant içerisinde hareket ediyor. Bu aralığın direnci 1975 dolar seviyesine işaret ediyor. Bu direncin aşılması ile görünüm güçleniyor olacak bu durumda altın ons; 1985 dolar olan sonraki direncine doğru yükseliş gösterebilir. 1932 dolar ana desteğinin üzeri kısa vadeli görünüm ve tepki yükselişi için öne çıkıyor. Gram altında dolar kurunun desteği sürüyor. Tarihi zirvesini ileri taşıyan gram altında 1495 TL direncine doğru hareketlilik gerçekleşebilir. 1440 TL desteği üzerinde ise kısa vadeli görünümün güçlü olduğunu söyleyebiliriz.

BIST 100 Endeksi kısa vadeli yükselen trenddeki hareketine devam ediyor. Özellikle de Ocak ayından bu yana oluşan alçalan trendin üzerinde hareket etmesini endeksin görünümü açısından olumlu buluyoruz. Bu trendin üzerindeki hareket endekste kısa vadeli yeni bir yükselen kanalın varlığına işaret ediyor. Endekste 5200 direncinin de aşılması ile güçlü görünüm korunuyor. Bu seviyenin üzerinde kısa vadeli yükseliş eğiliminin ileri taşınabileceğini belirtebiliriz. Endekste ilk etapta 5503 ve devamında 5570 dirençlerine doğru hareketlilik yaşanabilir. Ancak kısa vadede belirgin yükseliş yaşanması nedeniyle gün içerisinde olası kâr realizasyonlarına da karşı temkinli olmakta da yarar bulunuyor. 5146’nın üzerinde trade fırsatları değerlendirilebilir görüşündeyiz. Yurtdışı gelişmelere bakacak olursak; ABD’de risk iştahını sınırlayıcı borç limiti konusunun çözüme kavuşması ile beraber bölge borsalarında yukarı yönlü hareketler görebiliriz. Son durumda ABD borsalarının kısa vadeli sıkışma içerisinde olumlu seyir izlediğini belirtelim. Avrupa borsaları kısa vadeli dip seviyelerinden yukarı tepki vermiş durumda. Dolayısıyla da hem ABD hem de Avrupa borsalarında dirençler seviyelerine doğru yükseliş yaşanabilir. Haftaya Fed ve ECB’nin toplantı kararı endekslerin seyrinde etkili olacaktır. Son dönemde ABD’de ekonomiye gösterge niteliğindeki veriler karışık açıklanıyor. Genel olarak iş gücü piyasasında güçlü seyir devam ederken, imalat ve hizmet sektöründe son aylarda zayıflama söz konusu. Fed üyeleri de faiz artırımları konusunda karışık açıklamalar yaparken, kendi içlerinde ayrışmış durumda. Haftaya toplantı net bir karar çıkacaktır. Öncesinde faizlerinde sabit kalmasına yönelik ihtimalin %50’nin hafif üzerinde fiyatlandığını belirtelim. ECB Başkanı Lagarde enflasyonda zirvenin görüldüğüne dair henüz net bir kanıt olmadığını, enflasyonist baskıların güçlü kalmaya devam ettiğini belirtirken, faizleri daha da artıracaklarının mesajını verdi. Dolayısıyla ECB’nin toplantısına dair faiz artırım beklentilerinin arttığını görebiliriz.

EUR/USD dolar lehine hareketle 1,07’nin altına geri çekilse de yeniden bu seviyenin üzerine tepki gösteriyor. ECB Başkanı Lagarde faiz artırımın devamına yönelik sinyal veriyor. Buna göre; enflasyonu orta vadede %2’ye çekmede kararlı olduklarını ve buna paralel faizleri şu ana kadar en yüksek hızda artırdıklarını belirtiyor. Başkan Lagarde enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesaj vermesi dolayısıyla parite tepki çabası gösteriyor. ECB’nin faiz artırım döngüsünün devamına yönelik görüşü, paritede geri çekilmenin daha sınırlı olmasını sağlayabilir. 1,08 ilk planda direnç konumunda iken, bu seviyenin üzerinde 1,0850 sonraki hedef seviye olarak takip edilebilir. 1,07’nin altına geri çekilme halinde ise 1,0630 ana destek olarak öne çıkıyor. Paritenin bu seviyenin üzerinde kalabilmesi görünümü için önemli.

Altın ons fiyatları doların gücünü artırması ile 1985 dolar direncinde güç kaybına uğramıştı. 1932 dolar olan ana desteğine doğru ise tepki gösteriyor. 1932 dolar ana desteğinin üzeri kısa vadeli görünüm ve tepki yükselişi için öne çıkıyor. 1975 dolar direncinin üzerinde ise 1985 dolar sonraki direnç olarak geçerli. Gram altın; dolar kurunun desteği sürüyor. Tarihi zirvesini ileri taşıyan gram altında 1410 ve 1420 TL dirençlerine doğru hareketlilik gerçekleşebilir. 1340 dolar desteği üzerinde ise kısa vadeli görünümün güçlü olduğunu söyleyebiliriz.

Enflasyon (TÜFE) mayısta kurum beklentimiz olan -%0,7’ün ve piyasa medyan piyasa beklentisi olan -%0,4’ün üzerinde aylık bazda %0,04 oranında artış gösterdi. Böylece, baz etkisinin de etkisiyle yıllık enflasyon %43,68’den %39,55’e gerilemiş oldu. TÜİK’in doğalgaz faturalarının mayıs ayında devlet tarafından karşılanmasına ilişkin yeni uygulamaya başladığı metodolojinin ise enflasyonu 3,0 puan düşürücü etki yarattığını hesaplıyoruz.

Öte yandan, enflasyon beklentimiz ile gerçekleşme arasındaki farkın sebebi ise çekirdek enflasyonun beklentimizin çok üzerinde gerçekleşmesi oldu. Mayısta çekirdek enflasyonun %2,8 oranında gerçekleşmesini beklerken, gerçekleşme %4,25 oldu. Çekirdek enflasyonun beklentimizin bu kadar üzerinde gelmesinin ise iki sebebi var: Birincisi hizmet enflasyonunun %3 olan beklentimizin üzerinde %4,5 gerçekleşmesi, ikincisi ise giyim ve ayakkabı enflasyonun sınırlı yükselmesini beklerken, mayısta %10 yükselmesi oldu. Hizmet endeksinin alt kalemlerine baktığımızda ise tabana yayılan fiyat baskılarının belirginleştiğini gözlemliyoruz. Örneğin, mayısta kira kalemi aylık %5,15, lokanta ve oteller %7,1 ve diğer hizmetler %3,7 oranında artış gösterdi.

Gıda da ise enflasyonist baskının giderek azalmaya devam ettiğini gözlemliyoruz. Aylık %3 fiyat artışı beklediğimiz mayısta fiyat artışı %0,7 ile sınırlı kaldı. Geçtiğimiz sonbahardan  bu yana çok büyük fiyat artışları kaydeden et (%80 artış) ve süt ve süt ürünleri (%38) fiyatları mayısta büyük oranda hız kesti. Ayrıca, taze sebze fiyatları mayısta %8,7 oranında gerileme kaydetti. Böylece, mayısta baz etkisi ile beraber yıllık gıda enflasyonu %53,92’den %52,52’ye gerilemiş oldu. Gıda fiyat artışının ivme kaybetmesini küresel gıda/enerji/hammadde fiyatlarının dolar bazında bir süredir gerilemesi ve dövizin kısmen yatay bir seyir izlemese bağlıyoruz.

Mevsimsellikten arındırılmış çekirdek enflasyon trendine baktığımızda ise martta yıllıklandırılmış %29’a gerileyen C grubu enflasyonu nisanda %35, mayısta ise %48’e yükselmiş görünüyor. Bu yükselişin arkasında katılık gösteren hizmet kalemlerinin olması ise enflasyon görünümü ile ilgili riskleri arttırıyor. Son kur hareketinin enflasyona geçişkenliğinin haziranda ortaya çıkması, temmuzda yapılması beklenen ücret zamlarının beklentilere girmeye başlaması ile beraber enflasyonda katılık artış gösterebilir.

Talep kaynaklı enflasyonist baskıların özellikle yılın 2. çeyreğinde daha belirgin olduğunu değerlendiriyoruz. Tüketim eğilimini gösteren öncü göstergeler yılın ikinci çeyreğinde hanehalkı tüketim harcamalarının güçlendiğine işaret ediyor. Öte yandan, Merkez Bankası’nın son haftalarda attığı ve gelecek haftalarda beklediğimiz adımlar sonucunda yılın ikinci yarısından itibaren ekonominin bir miktar soğumaya başlayacağını tahmin ediyoruz.

Baz etkilerinin yılın ilk yarısı boyunca etkili olmaya devam etmesini bekliyoruz ancak dezenflayon süreci beklenildiği kadar uzun ve kalıcı olmayabilir. Yılın ikinci başta hizmet grubu olmak üzere çekirdek enflasyonun katılık göstermesini bekliyoruz. Yıl sonu enflasyon beklentimiz olan %48’i ise TÜİK metodoloji değişikliği sebebiyle %47’ye revize ediyoruz. Ayrıca, yeni ekonomi yönetiminin göreve gelmesi ile beraber vergi politikasındaki değişikler enflasyon beklentimizi yukarı yönlü revize etmemize yol açabilir.

Grafik 1 – Yıllık TÜFE & TCMB Ort. Fonlama Faizi

Yeni dönemde görev alacak Bakanlar Kurulu Kabinesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanırken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek oldu. Geçtiğimiz hafta kabineye yönelik beklentiler BIST’te olumlu fiyatlamayı beraberinde getirdi. BIST 100 Endeksi siyasi belirsizliğin geride kalması ve ekonomi yönetimi için oluşan bazı beklentiler ile geçtiğimiz hafta yukarı yönlü trendde hareket etti. Endeks haftalık bazda %15,5 oranında değer kazanırken, bankacılık endeksi %20,5’lik yükseliş gösterdi. Böylece banka hisseleri endeksin yükselişine öncülük etti. Endeks Cuma günü 4983 direncinin kırılması ile beraber kısa vadeli sıkışmasını yukarı tamamladı. Endekste 4983 seviyesinin aşılması hem ikili tepe formasyon oluşumunun geride kalması hem de Ocak ayının başından bu yana oluşan alçalan trendin üzerine yönelim için önemli idi. Bu seviyenin üzerine yükseliş ile bu alçalan trend yukarı tamamlandı ve endekste görünüm güçlenmiş oldu. Endeksin sıkışmanın üzerinde teknik olarak alçalan trendin üzerindeki hareketini sürdürebileceğini ve yukarı yönlü trendde hareket edebileceğini söyleyebiliriz. Buna paralel endeks kısa vadede 5200 ve 5292 dirençlerine doğru hareketini sürdürebilir. Ancak kabinenin açıklaması öncesinde geçtiğimiz hafta belirgin olumlu fiyatlama yaşanmasına bağlı olarak gün içerisinde olası kâr satışlarına karşı da temkinli olmakta yarar bulunuyor. Endeks bugün açılış itibariyle ilk tepki olarak yukarı yönlü seyir izleyebilir. Günün devamında realizasyon olasılığı da göz önünde bulundurulabilir düşüncesindeyiz. 4983’ün üzerinde trade fırsatları değerlendirilebilir görüşündeyiz.

Yurt dışı gelişmelere bakacak olursak; ABD’de borç limitinin 2025’e kadar askıya alınmasını ve federal harcamaların iki yıl boyunca sınırlanmasını öngören yasa tasarısı Temsilciler Meclisi ve Senato’da onaylanmıştı. ABD Başkanı Biden, borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek yasa tasarısına imza attı. Risk iştahını sınırlayıcı bu konunun çözüme kavuşması ile beraber bölge borsalarında yukarı yönlü hareketler görebiliriz. Diğer yandan ABD’de Mayıs ayı istihdam verileri karışık açıklandı. Tarım dışı istihdam aylık bazda 190 bin olan beklentilerin üzerinde 339 bin kişi artışa işaret etti. İşsizlik oranı ise %3,4’ten %3,7 seviyesine yükseldi. Fed’in haftaya açıklanacak olan faiz kararına yönelik piyasa tahminlerini belirtecek olursak; faizin sabit kalmasına %57, 25 baz puanlık artışa ise %43 oranında ihtimal veriliyor. Fed üyeleri faiz artırım döngüsü konusunda ayrışma gösterirken, toplantı kararına kadar açıklanacak olan makro ekonomik veriler bankanın radarında olacak. Bugün için ise ABD’de ISM ve PMI hizmet endeksleri öne çıkıyor. Hatırlanacağı üzere ABD’de ISM imalat endeksi Mayıs ayında 47,1’den 46,9’a gerilemişti. Böylece düşüş yedinci ayında da devam ederken, ISM imalat endeksi 2009’dan beri en uzun soluklu düşüş trendine girmiş oldu.

ECB Başkanı Lagarde faiz artırımın devamına yönelik sinyal verdi. Buna göre; enflasyonu orta vadede %2’ye çekmede kararlı olduklarını ve buna paralel faizleri şu ana kadar en yüksek hızda artırdıklarını belirtti. Adımlarını hızlı attıklarına ve hala önemli ölçüde sıkılaştırmanın yolda olduğuna işaret etti. Başkan Lagarde enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesaj verdi. ABD’de tarım dışı istihdam verisi sonrasında dolar tekrardan güç kazandı ve EUR/USD 1,08 seviyesine doğru direnç ile karşılaştı. Ancak ECB’nin faiz artırım döngüsünün devamına yönelik görüşü, paritede geri çekilmenin daha sınırlı olmasını sağlayabilir. 1,08 ilk planda direnç konumunda iken, bu seviyenin üzerinde 1,0850 sonraki hedef seviye olarak takip edilebilir. 1,07’nin altına geri çekilme halinde ise 1,0630 ana destek olarak öne çıkıyor. Paritenin bu seviyenin üzerinde kalabilmesi görünümü için önemli.

Altın ons fiyatları doların gücünü artırması ile 1985 dolar direncini aşamadı. 1932 dolar ana desteğinin üzeri kısa vadeli görünüm ve tepki yükselişi için öne çıkıyor. 1975 dolar direncinin üzerinde ise 1985 dolar sonraki direnç olarak geçerli. Gram altın; dolar kurunun desteği sürüyor. Tarihi zirvesini ileri taşıyan gram altında 1335 TL direncine doğru hareketlilik gerçekleşebilir. 1290 dolar desteği üzerinde ise kısa vadeli görünümün güçlü olduğunu söyleyebiliriz.

Önümüzdeki hafta pazartesi günü (5 Haziran) açıklanacak mayıs enflasyon verisinin piyasa medyan beklentisi olan -%0,4’ün altında -%0,7 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Beklentimize paralel bir  gerçekleşme durumunda yıllık enflasyon %43,68’ten %38,51’e gerilemiş olacak.  Bu haftaya girerken aylık enflasyonun %2,2 gerçekleşmesini beklerken, bu beklentimizi TÜİK’in açıkladığı metodoloji değişikliği olan doğalgaz için 'sıfır fiyat' yöntemi uygulanması) sebebiyle revizyon yapmıştık.

Çarşamba açıklanan İTO Perakende Endeksine göre İstanbul’da perakende fiyatları Mayıs’ta %1,66 artış gösterdi. İTO fiyat endeksine baktığımızda endeksin önceki aylara göre yavaşlamasının arkasında gıda fiyatlarının önceki aylara göre daha sınırlı %1,5 artış göstermesi etkili oldu. Karşılaştırmak gerekirse yılın ilk 4 ayında ortalama gıda fiyat artışı aylık %4,8 gerçekleşmişti. Gıda enflasyonun ivme kaybetmesinin arkasında ise hem yaş sebze-meyve fiyatlarındaki gerilemenin hem de et fiyatlarındaki maliyet kaynaklı fiyat yansımalarının Nisan itibariyle büyük oranda tamamlanması yer alıyor görünüyor.

Nisan’da çekirdek enflasyonun (C grubu) aylık %2,8, gerçekleşmesini ve baz etkisiyle yıllık %45,48’den %44,56’ya gerilemesini bekliyoruz. Öte yandan, çekirdek enflasyon eğiliminin yılın geri kalanında yüksek seyretmeye devam etmesini bekliyoruz.

Tüketim eğilimini gösteren öncü göstergeler yılın ikinci çeyreğinde hanehalkı tüketim harcamalarının güçlendiğine işaret ediyor. Öte yandan, Merkez Bankası’nın son haftalarda attığı ve gelecek haftalarda beklediğimiz adımlar sonucunda yılın ikinci yarısından itibaren ekonominin bir miktar soğumaya başlayacağını tahmin ediyoruz. Ayrıca, yılın ikinci yarısına yaklaştığımız bu dönemde geçen sene gerçekleştiği gibi ara asgari ücret artışı beklentileri güçleniyor. Bu açıdan hizmet enflasyonu kaynaklı olarak enflasyonda yeniden bir ivme artışı ile karşılaşabiliriz. Ayrıca, son döviz kuru hareketliğini de göz önüne alırsak çekirdek enflasyon eğiliminde yeni bir artış bizi bekliyor olabilir.

Baz etkilerinin yılın ilk yarısı boyunca etkili olmaya devam etmesini bekliyoruz ancak dezenflayon süreci beklenildiği kadar uzun ve kalıcı olmayabilir. İlk aşamada yıllık manşet enflasyon  temmuzda %37 civarına gerileyebilir. Öte yandan, yılın ikinci başta hizmet grubu olmak üzere çekirdek enflasyonun katılık göstermesini bekliyoruz. Yıl sonu enflasyon beklentimiz olan %48’i ise TÜİK metodoloji değişikliği sebebiyle %47’ye revize ediyoruz.

Grafik 1 – Yıllık TÜFE & TCMB Ort. Fonlama Faizi

BIST 100 Endeksi banka hisseleri öncülüğünde günü %1,5 oranında yükselişle tamamladı. Endeks haftanın başında yaşanan belirgin yükselişin ardından son durumda kısa vadeli sıkışma içerisinde olumlu bir seyir izliyor. Cumhurbaşkanlığı ikinci seçimlerinin ardından tüm gözler kurulacak olan yeni kabine listesi ve Bakanlar Kurulu’na çevrildi. Bakanlar Kurulu’nun yarın açıklanması bekleniyor. Önümüzdeki dönemde endeksin seyrinde yeni kabine, ekonomi politikaları konusundaki gelişmeler etkili olabilir. Özellikle de ekonomi yönetimi için oluşan bazı beklentiler fiyatlamalara gün içerisinde olumlu olarak yansıyabilir. Teknik olarak endekste 4983 direncinin aşılması ikili tepe formasyon oluşumunun geride kalması ve yükselişin ileri taşınması açısından önemli. Endekste bu seviyenin yukarı aşılması ile birlikte 5042 ve 5076 dirençlerine doğru yukarı yönlü hareketlilik devam edebilir. Endekste kısa vadeli yönün yukarı kalmaya devam etmesi için 4800 desteğinin üzerinde kalınması öne çıkıyor. 4700 desteğinin üzerinde kısa vadeli görünüm olumlu görünüyor. Dolayısıyla da bu seviyenin üzerinde mevcut trade pozisyonları korunabilir ve trade fırsatları değerlendirilebilir diye belirtebiliriz. Bankacılık endeksinde ise kısa vadeli olarak 4198 desteğinin üzerinde kalınması izlenebilir. Yurtdışı gelişmelere dönecek olursak;  ECB Başkanı Lagarde faiz artırımın devamına yönelik sinyal verdi. Buna göre; enflasyonu orta vadede %2’ye çekmede kararlı olduklarını ve buna paralel faizleri şu ana kadar en yüksek hızda artırdıklarını belirtti. Adımlarını hızlı attıklarına ve hala önemli ölçüde sıkılaştırmanın yolda olduğuna işaret etti. Başkan Lagarde enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesaj verdi. Son durumda Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyonun Mayıs ayında %7’den %6,1 seviyesine gerilediğini belirtelim. ECB’nin enflasyonun hedeflerine ulaşması konusunda kararlılık gösterdiğini görüyoruz.  ABD’de borç limitinin 2025’e kadar askıya alınmasını ve federal harcamaların iki yıl boyunca sınırlanmasını öngören yasa tasarısının, ABD Temsilciler Meclisi’nde dün onaylanmasının ardından gözler Senato’ya çevrildi. Borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek tasarının Senato’dan da geçerek 5 Haziran’a kadar yasalaşması gerekiyor. Fed tarafında Haziran ayı toplantısına dair faiz kararı öne çıkıyor. ABD’de önümüzdeki dönemde açıklanacak olan makro ekonomik veriler Fed’in radarında olacak. Buna paralel bugün ABD’de açıklanacak olan Mayıs ayı istihdam verileri yakından takip edilecek. Tarım dışı istihdamın aylık bazda 190 bin kişi artması, işsizlik oranının %3,4’ten %3,5’e yükselmesi, aylık ücret artışının ise %0,3 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Açıklanan veriler açısından ise; ABD’de ISM imalat endeksi Mayıs ayında 47,1’den 46,9’a geriledi. Böylece düşüş yedinci ayında da devam ederken,  ISM imalat endeksi 2009’dan beri en uzun soluklu düşüş trendine girmiş oldu.

Dolar son dönemde borç tavanı konusunun yanı sıra Fed’in Haziran ayı toplantısına dair faiz artırım beklentilerinin yükselmesi ile güçlenme eğilimi göstermişti. Ancak ABD tahvil faizlerinde yaşanan geri çekilme dolarda yeniden güç kaybına neden oluyor. Buna bağlı olarak EUR/USD yeniden 1,07 direncinin üzerine yönelim gösterdi. Parite kısa vadeli dip oluşumunun ardından yükseliş çabası içerisinde seyir izliyor. Buna göre; kısa vadeli alçalan kanalı yukarı tamamlama eğiliminde. 1,08 ilk planda direnç konumunda iken, bu seviyenin üzerinde 1,0850 sonraki hedef seviye olarak takip edilebilir. 1,07’nin altına olası geri çekilme halinde ise 1,0630 ana destek olarak öne çıkıyor. Bugün ABD’de açıklanacak olan Mayıs istihdam verileri etkili olacaktır.

Altın ons doların güç kaybetmesi ile yükseliş eğilimi gösteriyor. Kısa vadeli alçalan kanalın üzerine yükselirken, görünümü güçlenmiş durumda. 1985 dolar ilk planda direnç konumunda iken, bu seviyenin üzerinde yükseliş hız kazanabilir. Dolayısıyla da 2000 dolar direncine doğru yükselişin devam ettiğini görebiliriz. 1950 dolar desteğinin üzerinde ise kısa vadeli görünüm olumlu. Gram altın; dolar kurunun yanında altın onstaki yukarı tepki ile tarihi zirvesini ileri taşıyor. 1290 TL desteğinin üzerinde 1340 TL seviyesine doğru yükseliş gösterebilir.

1Ç23’de GSYH piyasa beklentisi olan %3,8’e paralel yıllık bazda %4 oranında artış gösterdi. Beklentimiz mevsimsellikten arındırılmış GSYH’nin çeyreklik bazda %1 daralması yönünde iken, bu beklentinin tersine çeyreklik bazda %0,3 büyüme gözlemlemiş olduk.

1Ç23’te zayıf büyüme beklentimizin arkasında hizmetler sektörünün zayıf bir performans gösterdiği değerlendirmesine dayanıyordu. Öte yandan, mevsimsellikten arındırılmış hizmetler sektörü üretimi %4,7 artış göstererek beklentimizin çok üzerinde gerçeklemiş oldu.

Sanayi sektörünün çeyreklik bazda sanayi üretim endeksinin işaret ettiği %0,4 büyüme oranının çok üzerinde %1,8 gerçekleştiğini gözlemliyoruz. Sanayi üretiminin depremin yıkıcı etkilerine karşın güçlü seyretmesini ise iki faktöre bağlıyoruz: i) kamu harcamalarının aynı dönemde GSYH’nin %2’si kadar artış gösterdiğini hesaplıyoruz, ii) ihracatçı sektörlerdeki tedarik zincirlerindeki iyileşmeler ile beraber üretimin güçlü seyrettiğini değerlendiriyoruz.

Harcama bazlı GSYH serisine baktığımızda ise yerleşik hanehalkı tüketiminin yıllık bazda %16,2 artış gösterdiğini gözlemliyoruz. Gayrisafi sabit sermaye artışı ise yıllık bazda %4,9 ile sınırlı kalmış. Bu zayıf seyrin sebebi ise inşaat yatırımlarındaki çok zayıf seyrin devam etmesi ve yıllık bazda sadece %1,3 oranında artış göstermesi oldu. 1Ç23’te %4 olan yıllık büyümeye katkı cinsinden baktığımızda yerleşik hanehalkı tüketiminin büyümeye katkısı yaklaşık 11 puan olarak dikkat çekiyor. Öte yandan, net ihracat 2,7 puan, hata payı ve stok değişimi ise 6 puan büyümeyi azaltıcı etki yaratıyor. Dolayısıyla, belirgin bir şekilde tüketime dayalı bir büyüme eğilimi ile karşı karşıya olduğumuzu belirtebiliriz.

Küresel büyüme görünümüne baktığımızda, 2023 yılına ilişkin öngörümüze dair kayda değer bir belirsizlik devam ediyor. Her ne kadar ABD ve Avrupa’da  iktisadi  faaliyetlerin beklenenden güçlü seyrettiği izlenimi güçlense de finansal koşullarda yaşanan sıkılaşma eğiliminin devam etmesi, 2023’ün ikinci yarısı ve 2024 yılı için büyüme görünümünü belirsiz kılıyor. Dolayısıyla, dış talebin Türkiye’nin 2023 ve 2024’te büyümesini sürükleme ihtimalini azalttığını değerlendiriyoruz.

Öte yandan, iktisadi faaliyetlerin yılın ikinci çeyreğinde ivme kazandığını değerlendiriyoruz. Kartlı harcamalar, otomobil satışları, bütçe harcamaları gibi öncü veriler 2Ç23 içinde kayda değer bir büyüme işaret ediyor. Öte yandan, yılın ikinci yarısı itibariyle kredi genişlemesinin yavaş seyretmesini ve finansal koşulların sıkılaşmasını bekliyoruz. Dolayısıyla, yılın ikinci yarısında özellikle hanehalkı tüketimini hız kaybetmesini bekliyoruz.  Keza, devlet harcamaları da yılın ikinci yarısında bir miktar ivme kaybedebilir.

Sonuç olarak, 1Ç23 büyüme verisi beklentimizin çok üzerinde gerçekleştiği için 2023’ün tamamı için büyüme beklentimizi %3’ten %3,5’e revize ediyoruz.

Grafik 1 – 4Ç Birikimli GSYH Büyüme Kompozisyonu (puan)

BIST 100 Endeksi seçim belirsizliğinin geride kalması ile haftaya sert yukarı yönlü başlangıç yaparken, dün günü %3,8 oranında yükselişle tamamladı. Son üç işlem gününde yukarı yönlü trendde hareket eden endeks böylece %11,8 oranında değer kazandı. Geçtiğimiz haftalarda sert satış baskısı altında kalan bankacılık endeksinin de dip oluşumu sonrasında toparlanma göstermesi BIST 100’ün yükselişine destek sağlıyor. Seçimlerin sona ermesiyle gözler yeni kabineye çevrilmiş durumda. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın yemin töreninin ve kabine gelişmelerinin Cuma günü olabileceğini açıklamıştı. Önümüzdeki dönemde endeksin seyrinde yeni kabine, ekonomi politikaları konusundaki gelişmeler etkili olabilir. Özellikle de ekonomi yönetimi için oluşan bazı beklentiler fiyatlamalara yansıyor. 4983 olan önceki zirvesine yönelen endeks güç kaybına uğradı. Endekste bu direncin aşılması ikili tepe formasyon oluşumunun geride kalması ve yükselişin ileri taşınması açısından önemli. Endekste bu seviyenin yukarı aşılması ile birlikte 5042 ve 5076 dirençlerine doğru yukarı yönlü hareketlilik devam edebilir. Endekste gün içerisinde olumlu seyir korunabilir. 4700 desteğinin üzerinde kısa vadeli görünüm olumlu görünüyor. Dolayısıyla da bu seviyenin üzerinde mevcut trade pozisyonları korunabilir ve trade fırsatları değerlendirilebilir diye belirtebiliriz. Yurtdışı gelişmelere baktığımızda ise; ABD Başkanı Biden, borç limiti konusunda Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy ile prensipte anlaşmaya vardıklarını açıklamıştı. Biden ayrıca 31,4 trilyon dolarlık borç tavanını 1 Ocak 2025'e kadar askıya alan bir bütçe anlaşmasını sonuçlandırdıklarını ve anlaşmanın oylama için Kongre'ye taşınmaya hazır olduğunu söyledi. Tasarının nakit sıkıntısının geride kalması için 5 Haziran'a kadar Kongre'den geçmesi gerekiyor. Beyaz Saray ve Cumhuriyetçiler arasında uzun süren müzakerelerin ardından sağlanan anlaşmaya göre; bazı harcamalara sınırlama getirilirken, borç limitinin iki yıllığına artırılması öngörülüyor.

Dolar son dönemde gelişmiş ülke para birimlerine karşı güçlü bir seyir izliyor. ABD’de artan reel faizler dolar lehine görünümü destekliyor. Buna bağlı olarak EUR/USD kısa vadeli destek seviyelerinin altına yönelirken, zayıf bir seyir izliyor. Son durumda 1,07’nin üzerinde tutunma eğilimi gösteren paritede bu seviye kısa vadeli destek olarak takip edilebilir. Paritenin bu seviyenin üzerinde kalabilmesi geri çekilme eğiliminin ileri taşınmaması için öne çıkıyor. Ancak ABD tahvil faizlerinde yükselişin hız kesmesi ile paritede tepki yükselişinin de gerçekleşme potansiyeli bulunuyor. Olası bu durumda 1,08 ise direnç seviyesidir.

Altın ons fiyatları kısa vadeli dip oluşturma çabası eğilimi içerisinde hareket ediyor. 1935 dolar desteğinin altını test eden altın ons fiyatları 1950 dolar direncinin üzerine yükseldi. 1950 ve 1935 dolar artık destekler olarak izlenebilir. 1965 doların üzerinde ise 1985 hedef direncine doğru yükseliş gösterebilir. Gram altında dolar kurunun desteği sürüyor; kısa vadeli alçalan kanalın üzerine yönelim gerçekleşti. 1275 TL desteğinin üzerinde 1312 TL direncine doğru yükseliş devam edebilir.

1Ç23 GSYH büyüme verisi 31 Mayıs çarşamba günü saat 10:00’da yayınlanıyor olacak. GSYH’nin 2022’nin son çeyreğinde yıllık bazda %5,6 oranında büyümesinin ardından 2023’te %1,2 oranında büyüme gerçekleşmesi bekliyoruz. Piyasa beklentisinin ise %3,8 olarak oluştuğunu gözlemliyoruz.

Mevsimsellikten arındırılmış çeyreklik bazda baktığımızda ise 1Ç23’de GSYH büyümesinin önceki çeyreğe kıyasla %1 oranında daralmış olabileceğini değerlendiriyoruz. Bu beklentimizin arkasında ise hizmetler sektörüne ilişkin büyüme beklentimizin düşük olmasından bulunuyor. Hesaplamamıza göre mevsimsellikten arındırılmış hizmet sektörü cirosu yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğine kıyasla yüksek tek haneli bir oranda daralmış olabilir. Bu daralmanın büyük oranda Kahramanmaraş merkezli iki yıkıcı depremin etkisinden kaynaklandığını değerlendiriyoruz. Öte yandan, aynı dönemde sanayi üretimi çeyreklik bazda %0,4 artış göstermişti. Sanayi üretiminin depremin yıkıcı etkilerine karşın güçlü seyretmesini ise iki faktöre bağlıyoruz: i) kamu harcamalarının aynı dönemde GSYH’nin %2’si kadar artış gösterdiğini hesaplıyoruz, ii) ihracatçı sektörlerdeki tedarik zincirlerindeki iyileşmeler ile beraber üretimin güçlü seyrettiğini değerlendiriyoruz.

Küresel büyüme görünümüne baktığımızda, 2023 yılına ilişkin öngörümüze dair kayda değer bir belirsizlik devam ediyor. Her ne kadar ABD ve Avrupa’da  iktisadi  faaliyetlerin beklenenden güçlü seyrettiği izlenimi güçlense de finansal koşullarda yaşanan sıkılaşma eğiliminin devam etmesi, 2023’ün ikinci yarısı ve 2024 yılı için büyüme görünümünü belirsiz kılıyor. Dolayısıyla, dış talebin Türkiye’nin 2023 ve 2024’te büyümesini sürükleme ihtimalini azalttığını değerlendiriyoruz.

Öte yandan kamu harcamalarının güçlü seyretmeye devam edeceği, yılın ikinci çeyreği itibariyle depremin iktisadi faaliyetler üzerindeki olumsuz etkilerinin ortadan kalkması ve inşaat yatırımlarının hızlanabileceği beklentisi ile beraber 2023’ün tamamı için %3 büyüme beklentimizi koruyoruz.

Grafik 1 – 4Ç Birikimli GSYH Büyüme Kompozisyonu (puan)

Kaynak: TÜİK, QNBFI