TCMB Başkanı Sayın Kavcıoğlu Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası Ekonomi Toplantısında bir konuşma yaptı. Bu toplantı da manşet enflasyondaki yükselişin (Ağustos’ta %19,15 oldu) arkasında küresel gıda fiyatlarındaki artışın Türkiye’ye yansıması ve salgının getirdiği olağanüstü koşullar olduğunun altını çizdi. Ayrıca, Sayın Kavcıoğlu gıda dışı enflasyonun manşet enflasyona kıyasla daha ılımlı seyrettiğini ve kısa vadede enflasyon görünümünde etkili olan geçici unsurların etkisini yitireceğini ve son çeyrekte enflasyonun düşüş eğilimine gireceğini vurguladı.
Buna ek olarak, Türkiye’de gıda ve ÜFE fiyatlarındaki artışın küresel ve geçici bir fenomen olduğuna dair tespitlerde bulundu. Son olarak, Sayın Kavcıoğlu para politikası kararlarının alınması aşamasında çekirdek enflasyon göstergelerinin öneminin artacağını belirtti. Hatırlanacağı üzere, Ağustos’ta, çekirdek enflasyon göstergelerinden olan ve TÜFE’den işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün dışlanarak elde edilen B endeksinin yıllık enflasyonu 0,05 puan düşüşle yüzde 18,46’ya; B endeksinden işlenmiş gıda ürünlerinin de dışlandığı C endeksinin yıllık enflasyonu ise 0,46 puan düşüşle yüzde 16,76’ya geriledi. C-endeksi döngüsel olarak Haziran ayında %17,47 ile zirve yapmıştı.
Beklentimiz çekirdek C-endeksinin yıl sonuna kadar kademeli olarak %15,5’e doğru gerilemesi yönünde. Öte yandan, manşet enflasyonun %16,5’e gerilemesini beklesek de, elektrik, su, doğalgaz gibi yönlendirilen ya da belirlenen mal ve hizmetlerdeki fiyat ayarlamaları gelmesi durumunda, bu rakam %17,5 ve üzerine çıkabilir. Sonuç olarak, TCMB Başkanı Sayın Kavcıoğlu’nın çekirdek enflasyona göstergelerinin önemine bu kadar vurgu yaptığı bir dönemde, para politikası kararlarına yıllık çekirdek enflasyondaki düşüş yön verebilir. Bu bağlamda bir sonraki PPK 23 Eylül’de gerçekleşiyor olacak. Bu toplantıda bir faiz indirimi gelmesini şu aşmada beklemesek de, karar metninde, bir sonraki toplantıda (21 Ekim) olası bir faiz indiriminin gelebileceğinin sinyalini verebilir. Şuan ki düşüncemiz, Eylül enflasyon verisi gelmeden bir faiz indirimini gelmeyeceği yönünde.
TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun enflasyon konusundaki konuşması ardından, TL’nin olumsuz ayrıştığını gözlemledik. Bu tepkinin arkasında da yukarıda belirttiğimiz görüşümüze paralel olası bir faiz indiriminin öne çekilmesinin değerlendirildiğini düşünüyoruz.
Aşağıda TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun konuşmasından bazı önemli detayları görebilirsiniz:
- Kısa vadede enflasyon görünümünde etkili olan geçici unsurların etkisini yitireceğini ve son çeyrekte enflasyonun düşüş eğilimine gireceğini düşünüyoruz. Gıda dışı enflasyonun yılın geri kalanında da manşet enflasyonun altında kalmaya devam etmesini bekliyoruz.
- Son dönemdeki enflasyon dinamiklerinden bahsederken, gıda fiyatlarına özel olarak değinmek gerekiyor. Gıda fiyatlarında, olumsuz hava koşulları, kuraklık, bazı ülkelerde gıda ihracatına yönelik özel kısıtlamalar ve stok artışına bağlı olarak küresel bir artış görüyoruz
- Türkiye'de de gıda fiyatları yükselişte ve Temmuz ve Ağustos aylarında gıda fiyatları enflasyonu gerek tarihsel ortalamalardan gerekse gıda dışı enflasyondan belirgin olarak yüksek seyretti.
- Küresel merkez bankaları, enerji ve salgın kaynaklı bazı sektörlerdeki yüksek oranlı fiyat artışlarının, talep kompozisyonundaki normalleşme, arz kısıtlarının hafiflemesi ve baz etkilerinin devreden çıkmasıyla birlikte geçici olacağını değerlendiriyor. Bu unsurlar, önümüzdeki dönemde ülkemizde de enflasyonu düşürücü yönde etki edecektir.
- Küresel merkez bankacılığında, para politikası duruşu belirlenirken, para politikasının etkisi dışında olan kısa vadeli arızi unsurlardan arındırılmış çekirdek enflasyon göstergeleri esas alınır. Özellikle salgının getirdiği olağanüstü koşullar, az önce bahsettiğim sebeplerden ötürü, enflasyonun kısa vadeli oynaklıklardan arındırılmış ana eğilimini ölçmeye yarayan çekirdek enflasyon göstergelerinin önemini artırmakta.
- Diğer merkez bankalarında olduğu gibi bizim de salgının getirdiği arz ve talep şokları neticesinde ortaya çıkan fiyat hareketlerinin geçiciliğine dair analizlerimizin bulunduğunu paylaşmak isterim. Para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve bunların orta vadeli enflasyon hedefimizle uyumlu seyretmesine ilişkin analizler yanında, önümüzdeki dönemde arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına biraz daha fazla ağırlık verilecektir.
- Son dönemde belirli ürünlerdeki fiyat artışları tarihsel ortalamalarının oldukça üzerine çıktı. Enflasyona en çok katkı yapan ürünlere baktığımızda, Ağustos ayındaki yıllık fiyat artışlarının son 10 yıldaki ortalama fiyat artışlarının üç-dört katını aşabildiğini görüyoruz.
- Özellikle salgından olumsuz etkilenen ve salgından sonra talebin canlı olduğu sektörlerde fiyatlarda daha yüksek artışlar görüyoruz. Ancak ortaya çıkan bu fiyatlama davranışlarının, ekonomik ve sosyal normalleşme hız kazandıkça önümüzdeki dönemde yeniden salgın öncesi haline yakınsayacağını değerlendiriyoruz.
Kaynak: TÜİK, QNBFI
